Praktische tips bij griep en verkoudheid

In de herfst worden veel mensen geveld door griep of verkoudheid. Griep en verkoudheid worden door virussen veroorzaakt die in druppeltjes snot, slijm en speeksel zitten. Door praten, hoesten of niezen worden de virussen verspreid. De grootste kans op besmetting is in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten en/of waar de ventilatie slecht is, zoals in een trein, op school of in het kinderdagverblijf. Ook kunnen virussen worden overgedragen via de handen en voorwerpen.

Verschil tussen griep en verkoudheid

Griep is een ziekte waarbij het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken is. Het begint vaak plotseling met koude rillingen, koorts, hoofdpijn en spierpijn. Kenmerkend voor griep is de koorts, die binnen 12 uur kan oplopen tot 39°C of hoger. De koorts duurt meestal 3 tot 5 dagen. Ook kunnen klachten als keelpijn en droge hoest optreden. Volledig herstel van een griep duurt één tot drie weken. Meestal is griep onschuldig en geneest men zonder medische behandeling. Maar sommige mensen hebben een grotere kans op ernstige klachten als ze griep krijgen, zoals mensen met een chronische ziekte en ouderen.

Ook verkoudheid is het slijmvies in de luchtwegen ontstoken, maar dan gaat het meestal alleen om het slijmvlies in de neus,- keel,- of bijholten. Verkoudheid begint vaak met een loopneus, gevolgd door keelpijn, hoofdpijn en soms spierpijn. Koorts komt vrijwel alleen voor bij verkouden kinderen. De klachten gaan vaak na één tot drie weken vanzelf over. Bij kinderen kan het wat langer duren.

Maatregelen

Besmetting is nooit helemaal te voorkomen. Maar om de kans te verkleinen dat je besmet wordt of dat je griep of verkoudheid aan anderen overdraagt, zijn er de volgende maatregelen:

• Houd een hand of zakdoek voor je mond als je niest of hoest. Nies of hoest niet in de richting van een ander. Draai het hoofd weg of buig het hoofd.
• Gebruik bij voorkeur papieren zakdoeken, tissues of handdoekjes en gebruik ze éénmalig. Gooi ze na gebruik in de vuilnisbak. Gebruikte zakdoeken in een broekzak besmetten namelijk iedere keer weer opnieuw de handen als ze worden aangeraakt.
• Was regelmatig je handen met water en zeep en raak zo min mogelijk je mond, neus of ogen aan. Handen wassen is belangrijk vóór het eten én na het hoesten, niezen of snuiten. Droog je handen af met een stuk keukenrol of een papieren handdoekje.
• Maak voorwerpen zoals deurknoppen regelmatig schoon. Denk ook aan speelgoed dat in contact komt met kinderen die griep hebben of verkouden zijn. Gebruik allesreiniger en handwarm water. Daarna afspoelen met schoon water en laten drogen aan de lucht. Was regelmatig het beddengoed en knuffels of stoffen speelgoed op 60°C.
• Ventileer woon- en slaapruimten. Laat ventilatieroosters altijd iets open of zet het raam op een kier (met anti-inbraakstang of slot).

Tips bij griep

Gezonde mensen genezen van de griep meestal zonder medische behandeling. Toch zijn er wel een aantal adviezen om de klachten te verminderen.

• Neem rust als je je ziek voelt en vermijd lichamelijke inspanning.
• Drink voldoende bij koorts om het vocht in het lichaam op peil te houden.
• Kleed je warm aan als je koorts hebt. Zo voorkom je dat je lichaam afkoelt.
• Tegen koorts en pijn kun je paracetamol nemen. Voor kinderen bestaat er kinderparacetamol. Geef kinderen geen aspirine.

Tips bij verkoudheid

Een verkoudheid gaat meestal binnen 1 tot 3 weken vanzelf over. Er zijn geen medicijnen tegen verkoudheid, maar de volgende tips kunnen helpen de symptomen te verlichten.

• Onderdruk de hoest niet, want hoesten houdt de luchtwegen schoon. Hinderlijke kriebelhoest kun je eventueel onderdrukken met een noscapinehoudend middel.
• Het is beter om je neus op te halen dan om te snuiten. Ophalen zuigt het slijm weg uit de bijholten en dat verkleint de kans op ontstekingen. Als je snuit, snuit dan de neusgaten een voor een.
• Zoutwaterdruppels en xylometazolinedruppels helpen bij een verstopte neus. Zoutwaterdruppels verdunnen het ingedikte slijm, xylometalozinedruppels maken het opgezwollen slijmvlies dunner. Beide middelen maken het ademen gemakkelijker. Voor volwassenen en kinderen zijn aparte middelen verkrijgbaar. Lees de bijsluiter goed.
• Stomen kan verlichting geven, maar versnelt de genezing niet. Volwassenen kunnen stomen boven een kom heet water met een doek over het hoofd. Kinderen kunnen stoom inademen in een badkamer of douche waar de warmwaterkraan stroomt.
• Voorkom blootstelling aan sigarettenrook. Bij griep en verkoudheid zijn de slijmvliezen van de luchtwegen ontstoken. Rook irriteert de slijmvliezen en vertraagt de genezing.
• Tegen koorts en pijn kun je paracetamol nemen. Voor kinderen bestaat er kinderparacetamol. Geef kinderen geen aspirine.

Naar de huisarts

Iemand met griep of verkoudheid hoeft doorgaans niet naar de huisarts. Het kan een paar weken duren, maar het gaat meestal vanzelf over. Soms ontstaan er echter wel ernstige klachten die wél behandeld moeten worden.

Neem contact op met de huisarts als:

• er bloed of veel slijm loskomt bij het hoesten, of als het hoesten langer dan 2 weken aanhoudt;
• de koorts hoger is dan 38ºC en langer dan 3 dagen duurt;
• koorts bij een verkoudheid of langer dan 5 dagen bij griep;
• de koorts terugkomt na een koortsvrije periode;
• er sprake is van kortademigheid, benauwdheid of piepend ademhalen (eventueel in combinatie met hoge koorts);
• er een grote kans bestaat op ernstige klachten bij griep, bijvoorbeeld bij chronisch zieken en ouderen.

Neem bij verkouden baby’s contact op met de huisarts als:

• de baby jonger is dan 3 maanden en langer dan 24 uur koort heeft (hoger dan 38ºC);
• de baby slecht drinkt (minder dan de helft van normaal);
• de baby suf is;
• de baby in contact is gweest met iemand met kinkhoest.

Bron: rivm, CBD