KRO-NCRV’s Keuringsdienst van waarde: ‘Gezonde’ wierook is kankerverwekkend

Wierook die wordt verkocht als gezond blijkt in de praktijk kankerverwekkende stoffen in de hoogste categorie te bevatten. Dit blijkt uit de uitzending van KRO-NCRV’s Keuringsdienst van waarde van donderdagavond 17 maart op NPO 3. In de uitzending wordt de rook van vijf populaire wierookmerken getest in een laboratorium. Emeritus-hoogleraar toxicologie Martin van den Berg, verbonden aan de Universiteit Utrecht, vond per merk ten minste tien door de Wereldgezondheidsorganisatie aangemerkte kankerverwekkende stoffen. Er is daarbij geen verschil gevonden tussen de soorten die volgens de verpakking gemaakt zijn van natuurlijke ingrediënten of van verpakkingen die dat niet expliciet vermelden. Beiden komen als even schadelijk voor de gezondheid uit de test die Keuringsdienst van waarde liet uitvoeren. 

Vier van de vijf onderzochte wierookmerken claimen dat hun wierook goed voor de gezondheid is. Zo stelt één van de merken dat het ziekte zou voorkomen en een ander merk claimt zelfs dat de wierook zou helpen tegen hoofdpijn, reuma, allergie en spijsverteringsproblemen. Ook zijn er wierookstokjes getest die ruimtes energetisch zouden kunnen reinigen. Voor geen van deze claims is enig wetenschappelijk bewijs, maar er werden wel minstens tien verschillende kankerverwekkende stoffen gevonden. 

Wierookhandelaren verweerden zich eerder tegen dergelijke onderzoeksresultaten door te stellen dat hun wierook gemaakt werd van natuurlijke in plaats van chemische ingrediënten. Maar uit het onderzoek van KRO-NCRV’s Keuringsdienst van waarde blijkt dat daarin geen verschillen zijn. De wierookstokjes met claims dat het natuurlijk is, blijken net zo slecht als diegene die dat niet stellen. Toxicoloog Van den Berg: “Het is gewoon plantaardig materiaal wat je verbrandt en daar komen dus altijd dit soort stoffen bij vrij.” Het betreft hierbij genotoxische stoffen; dit zijn stoffen die giftig zijn voor DNA. 

Wierook wordt doorgaans gemaakt van verschillende plantaardige materialen, soms vermengd met houtskool. Volgens Van den Berg kan het roken van wierook binnenshuis vergeleken worden met meeroken omdat er vergelijkbare kankerverwekkende stoffen bij vrijkomen. Voor zwangere vrouwen, baby’s en kinderen is het extra schadelijk. Gek genoeg een doelgroep waar eveneens de nodige wierrookproducten voor te koop zijn. “Ronduit schokkend en wetenschappelijk onverantwoord”, aldus Van den Berg. 

Terwijl op een enkele wierookverpakking expliciet vermeld staat dat consumenten ze in goed geventileerde ruimtes moeten branden, staat er op andere verpakkingen dat ze helemaal veilig zijn om te inhaleren. Van den Berg verbaast zich erover dat dit kan: “Door de Europese Food Safety Authority wordt in principe gezegd dat de blootstelling aan dergelijke kankerverwekkende stoffen, die het DNA aantasten, tot een minimum moet worden beperkt.” In Nederland is het toezicht op de veiligheid in handen van de Voedsel- en Warenautoriteit. Zij laten aan Keuringsdienst van waardeweten: “Er is bij wet niet geregeld dat je niet mag zeggen dat het gezond is, terwijl dat niet zo is.” Van den Berg reageert: “Door het belang van de verkoop worden klaarblijkelijk onvoldoende maatregelen genomen en dus kan dit gewoon gebeuren.”

Keuringsdienst van waarde, donderdag 17 maart bij KRO-NCRV om 20.30 uur op NPO 3